Goede therapeuten kunnen van verschillende therapiemethoden gebruik maken.
Een relatietherapeut kan een aanhanger zijn van één specifieke therapieschool. Goede therapeuten kunnen van verschillende therapiemethoden gebruik maken. Hieronder een aantal bekende methodes:
Directieve systeemtherapie is een praktische therapie waarbij de cliënten specifieke huiswerkopdrachten krijgen. De therapeut zal sturend optreden om de relatie weer in beweging te krijgen.
Cognitieve gedragstherapie richt zich zowel op disfunctionele gedachten (over relaties en zichzelf) en probeert de relatie te verbeteren met gedragsexperimenten die de partners samendoen.
Gestalt-relatietherapie is een afgeleide van de Gestalt-visie van Fritz Perls: dit is een no-nonsense therapie waarbij het eerlijk uitspreken van gevoelens centraal staat. Er is geen strak stappenplan of strategie: cliënten zijn vrij om zelf te ontdekken hoe ze hun relatie vormgeven. Deze therapievorm is vooral geschikt voor mensen die de directieve manier niet aanspreekt en liever zelf het heft in eigen handen houden.
Emotionally Focussed Therapy (EFT) is vanwege de bekendheid van de Canadese relatietherapeut en bestsellerauteur Sue Johnson in korte tijd populair geworden. Deze therapie richt zich vooral op de hechting tussen de twee partners. Deze therapievorm zou een goede aanvulling kunnen zijn op de bovenstaande therapieën maar men loopt wel het risico dat de praktische problemen binnen de relatie te weinig aandacht krijgen. Daarvoor zijn de andere methoden weer beter geschikt.
Wat sluit aan bij je cliënten
In de praktijk zal een goede relatietherapeut kijken wat goed bij zijn of haar cliënten aansluit en technieken gebruiken uit verschillende therapieën om het beste resultaat te bereiken.
Een veilige thuishaven
Een goede therapeut biedt allereerst een veilige thuishaven waarin beide partners hun kant van het verhaal kunnen doen. Relatieproblemen zijn zelden een kwestie van ‘de schuldige’ aanwijzen. Een goede relatietherapeut doet dus zijn uiterste best om onpartijdig te blijven.
Relatieproblemen worden namelijk bijna zonder uitzondering door twee partners gecreëerd en in stand gehouden. Het kan voor een partner soms extreem lastig zijn het eigen aandeel in de problemen te herkennen, maar niemand is alleen maar slachtoffer of dader. In de praktijk wijzen partners vaak boos of teleurgesteld naar elkaar én vaak is het precies dat vingerwijzen dat de ellende in stand houdt.
Iedere situatie is uniek
Omdat elke partner én elke relatie uniek zijn, zullen hun problemen dat tot op zekere hoogte ook zijn. De eerste fase van relatietherapie bestaat uit inzicht krijgen in de mechanismen die de huidige problemen in stand houden. Behalve een eerste inventarisatie van de problemen is er ook vaak een korte periode van bewustwording nodig (bijvoorbeeld door het bijhouden van bepaalde klachten) voordat het zinnig is te werken aan een structurele oplossing.
Vragen die tijdens de eerste inventarisatie aan bod komen:
- Hoe worden relatieproblemen in stand gehouden?
- Wanneer en waardoor zijn ze begonnen?
- Zijn er situationele factoren en/of individuele klachten die de relatieproblemen versterken?
- Hoe communiceren de partners hierover met elkaar en hoe proberen zij samen hun problemen op te lossen?
- Welke negatieve interactieve vicieuze cirkels spelen er tussen partners, en in hoeverre hebben de partners inzicht in hun eigen aandeel?
- Wat zijn de sterke punten van de relatie? Wat houdt de partners bij elkaar?
- In welke mate zijn beide partners bereid aan de issues te werken en aan elkaars wensen tegemoet te komen?
Het vervolg
De relatietherapeut schetst vervolgens de mogelijkheden om hun specifieke situatie te verbeteren. Omdat gesprekken alleen niet altijd tot succesvolle gedragsverandering leiden geven de meeste relatietherapeuten regelmatig huiswerkopdrachten mee.
Soms gaat het daarbij om simpele oefeningen, zoals een nieuwe manier van communiceren aanleren, soms is er een rigoureuze ingreep nodig, zoals een tijdelijk ruzie- en verwijtenverbod of zelfs een time-out van de relatie zodat partners zich tijdelijk op zichzelf concentreren. Dat klinkt misschien paradoxaal, maar een tijdelijke pauze nemen kan het beste zijn wat een stel kan doen in een bepaalde fase.
Dit stuk is een ingekorte bewerking van het stuk “Relatietherapie. Lees dit voordat je begint” van Marcelino Lopez.